Act 7 | DOB | STEP | 'Enega totaliya sinabwana Sitibeni 'ienaidena, 'igwae, “Mwa'adega 'idi e'ewa manuyo, ona 'ai'aila aga?”

Acts 7

Sitibeni 'ina onaila

1 'Enega totaliya sinabwana Sitibeni 'ienaidena, 'igwae, “Mwa'adega 'idi e'ewa manuyo, ona 'ai'aila aga?”

2 Ta Sitibeni 'igwae, “Tasigwao be tamagwao, 'igu ona gete wada nono. Yaubada Toloetana sana lowaenei tubudai Ebelaamo 'ena 'iapwesa, tuta nina Mesopotemia 'ena 'imiyami, ta 'etamo nigeya 'i'asa'asa Elana 'enaya, 3 ta 'igwae, ‘Ebelaamo, 'imu 'asa be 'imu susu gete 'upilisinedi be 'utatauya mali senaya, sena nina yae'itayo 'ena.’

4 “'Enega sena Kalidia 'ipilisinena ga 'ilo'asa Elana 'ena. Ta Ebelaamo tamana 'ina mwawasa mulinaya Yaubada 'ianuganena ga bada 'ilo'asa, sena gete 'ena tamiyami, 5 ta nigeya 'ebweu wate bwa'a 'i'ebwa'ebwa'e Ebelaamo 'ina 'ebeloina, ta sa'i Yaubada 'ionaupaupa tuga be 'aene sena nina tauna Ebelaamo ma ina susuyao 'idi bale'u sida 'ewa, ta tuta gote 'enaya Ebelaamo nigeya natunamo.

6 “Ta wate Yaubada 'igimi simanena 'aene Ebelaamo tubunao sida esugalagala mali boda 'idi sena 'enaya, be toni'asa nidi paisewa mwauna sida 'ebwa'edi, be sida miyamwau yakwala powa analedi 'ediya. 7 Ta sa'i Yaubada 'igwae, ‘Ma'etamo toni'asa nidi loina mwauna yada 'ebwa'edi, be muliyega sena gote 'enega 'igu boda sida apwesa be sida bwagobwago 'eguya sena gete 'enaya.’

8 “Ta Yaubada 'ina ona nina 'ana we'iwe'iyaya 'i'ebwa'ena Ebelaamo bwalanaya, nate 'ilodaba*. 'Enega Ebelaamo Aisake 'ienatunena, ga 'ina 'asiyata nima ta 'etonina 'ena 'ilodaba, ga muliyega Aisake Yekobe 'ienatunena, ga muliyega Yekobe natunao me'olotodi tuwelo 'ienatunedi, ga site tuwelo nidi 'abo'ada tubudao.

9 “Ta 'ebweuna 'ediyega 'ana esana Yosepa, ta tasinao site ilebeni taudi sie'ipi'ipiyena ga sigimwaneyena 'aina tomota 'ediya, ga Yosepa nina sitauyena Itipita 'enaya, 10 ta Yaubada ma'iyana, ga 'i'etoseyena 'ana mwauyao 'ediyega, ta wate sinasinapu bobo'ana 'i'ebwa'ena, ga me Itipita 'idi kini Pelo sinasinapu nina 'i'italobena, 'enega Pelo Yosepa 'iemiya tu'eyena ga loina 'i'ebwa'ena sena Itipita maibo'ana manuna, ta wate kini nina tauna 'ina anuwa manuna.

11 “Ga muliyega botana sinabwana 'iapwesa Itipita maibo'ana be Kenani 'ediya, ga miyamwau 'ai'aila 'iapwesa, ta tubudao nidi nigeya 'adi masulamo. 12 Ta Yekobe tetela 'inonona 'aene masula Itipita 'ena 'imiyami, ga natunao me'olotodi 'ietune'unudi Itipita 'enaya, masula manuna. 13 Ga muliyega wate sitauya limana Itipita 'ena, ta Yosepa tasinao 'ediya 'iona apwesa, 'igwae, ‘'Abo'agu tasimi Yosepa’, ta Pelo wate 'ena 'isimanedi, 'igwae, ‘Tasigwao getedi.’

14 “'Enega Yosepa tamana Yekobe ma ina susuyao 'ibwauyedima, 'adi yau sebeniti paibi, ga Itipita 'ena simai. 15 Ga nada Yekobe nina 'imwawasa, ta wate tubudao simwawasa, 16 ta kokowadi si'ewa iledima 'asa Sekemi 'ena, ga sisa'u 'ali'aliyedi, 'ali'ali nina lowa Ebelaamo 'igimwanena me Sekemi, taudi Emoli natunao, 'ediyega, ta 'ali'ali nina 'ana maisa siliba 'i'ebwa'edi.

17 “Ta Yosepa 'ina mwawasa mulinaya Yaubada 'ina onaupaupa Ebelaamo 'enaya ni'atu 'iloselabena, ga me Isileli Itipita solanaya ni'atu sisusaila wawasae, 18 ta kini auwauna 'ie'ale ga 'iloina pa'aledi, kini nina Yosepa nigeya 'imwalamwalatoni, 19 ga 'ina susuyao 'ikaboedi manuna tubudao nidi 'iloinedi ga natudiyao gidagidalidi siuledi 'atamanaya be sida mwawasa. 20 Ta gwama Mosese 'itubuwa tuta gote solanaya, tauna 'ana 'ita bobo'ana, ga tamana be sinana 'idi anuwaya si'ita'i'ita kwaiyena ga nawalae 'etoi. 21 Ta muliyega 'idi anuwega sisa'u apwesena, ga Pelo natuna mewainena 'ilobena, ga 'i'au'ewena 'ina anuwaya be 'aene tauna natuna, ga 'i'ita'i'isina.

22 “'Enega Mosese me Itipita 'idi sinasinapu maibo'ana sie'itena, ga 'imwalatonidi, ta 'ina onao be 'ina guinuwao 'ediya 'iewaiwai wawasae.

23 “Ta tuta nina 'ana yakwala poti 'ilobena, Mosese nina nuwanuwana be tasinao me Isileli 'iayausidi. 24 'Enega 'ina ayausa nina solanaya goma Itipita 'ebweuna 'ilobena goma Isileli 'iunu daidaisina, 'enega Mosese tasinana 'i'etoseyena ta goma Itipitana 'iloemwawasina. 25 Ta Mosese 'inuwena 'aene tasinao nidi ni'atu simwalatonina 'aene tauna nimanega Yaubada 'ida 'etoseyedi, ta sa'i nigeya simwalamwalatoni.

26 “Ta mali 'asiyata ga Mosese tasinao 'eluwa 'ilobedi sie'ue'upwa, ta nuwanuwana be 'igielosa'udi ga 'igwae, ‘Gosegwao, 'omi susu 'ebweuna, ta mwa'adega ga 'imi miya wagiegie to'umaliye?’

27 “Ta tolosaiya nidi 'ebweuna 'ediyega Mosese 'ina ona 'ie'isena, ga 'igwae, ‘Yaita 'oyo 'utoo be 'uetoloina 'emaya? 28 Mwa'adega? Nuwanuwayo be 'uloemwawasigu nadigega boga goma Itipitana 'uloemwawasinaya?’

29 “Ona gete Mosese 'inonona ga 'imatauta ta 'idena, ga 'ieto'u'umala sena Midiani 'enaya, ga nada 'iai ga natunao me'olotodi 'eluwa 'ienatunedi. 30 Yakwala poti mulinaya Mosese sena mwatui daitaya, 'oya Sainai selabenaya, 'iadadana, ga anilose 'iapwesa 'awe sabelulu 'ala'alasina 'enega, kaiwe mayawana solanega. 31 Ga Mosese 'i'itena, 'enega nuwana 'iowana, ga 'inaonao sabi 'itana, ta 'Inapwana 'ionama, 32 'igwae, ‘'Abo'agu tubumwao, taudi Ebelaamo be Aisake be Yekobe, 'idi Yaubada.’

Ta Mosese 'ina matautega 'idededela, ta geya nuwana 'ida dune.

33 “'Enega 'Inapwana nina 'igwae, ‘'Amu 'aelawa 'ugimonidi, manuna sena nina 'ena 'utootoolo nate bwa'a etaetabuna, be 'igu ona 'uda nono. 34 'Igu tomotaiyao Itipita solanaya 'idi miyamwau yamwalamwalatoni, ta 'idi sida nuwa'ole'ole ni'atu yanonodi, 'enega yaebusima sabi 'etoseyedi. 'Enega 'oyo 'utoolo be yaetuneyo Itipita 'enaya, guinuwa gete manuna.’

35 “Ona'ai'aila, Mosese nina lowa siguitoyasena, sigwae, ‘'Oyo sana yaita ga 'utoo be 'uetoloina 'emaya?’ Ta esi tauna Yaubada 'iesinuwena be 'ida loinedi, ta wate 'ida 'etoseyedi, anilose 'ina lemega, tuta nina mitawaya 'iapwesa 'ena.

36 “'Enega Mosese guinuwa 'ebe nuwaowana ta edeededeyao 'iguinuwedi, Itipita 'ena, be wate Ola Bweyabweyalina, ta sena mwatui daita 'ediya, tuta nina Itipitega 'i'ewa apwesedima ga 'ianuganedi sena mwatui daita mitawaya, yakwala poti 'ediya.

37 “Gete Mosese nina me Isileli 'ieonedi 'igwae, ‘Yaubada ma'etamo tasimiyao 'ediyega 'ebweu palopita 'ida esinuwe manumi, nadigega lowa 'iesinuwegu.’

38 “Ta wate Mosese nina mitawaya tubudao maibo'adi ma'enao 'oya Sainai 'ena simiyamiya, ta anilose Mosese loina bobo'ana yawasida manuna 'i'ebwa'ena.

39 “Ta tubudao nidi Mosese 'ina loina siguitoyasena, ta nuwanuwadi be siila Itipita 'ena, 40 ga Eloni sieonena, sigwae, ‘'Ida 'ebe bwagobwago 'ububudi be sianuganeda, manuna Mosese tauna lowa Itipitega 'ianuganedama mwa'o nai 'itauya.’ 41 'Enega 'idi 'ebe bwagobwago tokwalui bulumakau sibubuna, ga 'enaya sitaliya, ta manuna sigwausowala sinabwana.

42 “'Enega Yaubada 'iguitoyasedi be 'aene taudimo 'idi nuwanuwa sida guinuwe, nate kwadimao galewaya 'ediya sida bwagobwago, nadigega palopitao 'idi buki solanaya Yaubada 'ina ona 'imiyami, 'igwae,

‘'Omi me Isileli yakwala poti sena mwatui daitaya wamiyami, yobaiyao waunudi ta nigeya 'eguya wada taliyaedi. 43 Ta sa'i mali 'ebe bwagobwago 'ana esana Moloke 'enaya wataliyaedi, ta Moloke nina 'ina anuwa wa'aalena ma'emi, ta wate Lipani 'ana kwadima 'ena wabwagobwago, ta wate yage nidi wabubudi 'ediya wabwagobwago, 'enega yada 'ausepalemi be watatauya Babiloni 'etaulunaya.’ ”

44 Ta Sitibeni wate 'igwae, “Tubudao nidi Yaubada 'ina anuwa si'abina 'ana 'ita nadigega Yaubada Mosese 'ieonena be 'ida 'abi'ese, 'igwae, ‘'Igu anuwa 'ana 'ebe'ita gete, be nadigega wa'abi'ese.’ 'Enega si'abina, ga tuta nina sena mwatui daitaya sitautauya, ta Yaubada 'ina anuwa nina wate si'aala dadanena.

45 “Muliyega tubudao Yosuwa ma'enao anuwa nina sime'ena, ga tuta nina 'enaya tubudao toni'asao sipa'idi sena gete 'enega, manuna Yaubada 'ilemedi ga siewaiwai ga 'idi bale'u gete si'ewena, ga bada simiyana ga 'ana laba Debida 'ietoloina 'ediya. 46 Ta Debida nina manuna Yaubada 'igwausowala, tauna tubudai Yekobe 'ina Yaubada, ta Debida Yaubada 'ena 'isidasida be 'abo kapekapeyana 'aene Yaubada 'ina anuwa auwauna 'ida 'abi. 47 Ta sa'i Debida natuna Solomoni anuwa nina 'i'abina. 48 Ta esi wanuwa'i'isi 'aene Yaubada Toloetana sana geya'abo anuwa nina tomota nimadiyega si'abi'abi 'ena 'imiyami, manuna palopita 'ebweuna Yaubada 'ina ona ni'atu lowa 'isimanena 'igwae,

49 ‘Galewa 'igu 'ebemi esaesa,

ta bale'u 'aegu 'adi 'ebesa'u.

'Enega to anuwa sana sawesawemiya be manugu wa'abi,

be anuwa nina 'ena yaeyawai'ata?

50 Manuna yage getedi maibo'adi 'abo'agu yabubudi.’

51 Ta Sitibeni 'ieonedi wate 'igwae, “Ona'ai'aila, 'omi debapa'ala 'alemi, 'enega Yaubada 'ina lodaba ^{▼▼ *daba nai lodaba: Nugana 17:10-14 'ena Yaubada Ebelaamo 'iloinena be 'aene tauna be natunao me'olotodi be tubunao me'olotodi 'idi yage bwaladi sida 'upwa yauledi, nate we'iwe'iyaya nai 'ebe 'inana sida guinuwe, ta 'ana mwalatoi taudi Yaubada 'ina tomotaiyao esiesinuwadi.} bwalamimo 'enaya, ta nigeya 'atemiya nai tenamiya, 'enega tuta yauyauna Yaluyaluwa Tabuna 'ina loina waguiguitoyase, nadigega tubumiyao siguitoyasena. 52 Ona'ai'aila, tubumiyao palopitao maibo'adi sibubuna geyogeyoiyedi ga siloemwawasidi, palopitao nidi taudi Topalupaluna 'ina mai sigimi simanena, 'enega 'omi wate Topalupaluna nina wasipupuyena ga waloemwawasina. 53 Ta 'omi lowa aniloseyao Yaubada 'ina loina si'ebwa'emi, ta sa'i nigeya wada muliyena.” Sia 3:12v8 Nug 17:9-11v9-10 Nug 37:11,28, 39:23, 41:37-44v11 Nug 41:54v12 Nug 42:1-5v13-14 Nug 45:1-11v15 Nug 46:1-7, 49:33v16 Nug 33:19v17-18 Sia 1:7-8v19 Sia 1:10-22v20-22 Sia 2:1-10v23-29 Sia 2:11-15,21-22v30-35 Sia 3:1-10v36 Sia 7:3, 14:21; Num 14:33v37 2 Loi 18:15v38 Sia 19:3; 2 Loi 9:10v39 Num 14:3v40-41 Sia 32:1-6v42-43 Emo 5:25-27v44 Sia 25:9v45 Yos 4:11, 18:1, 23:9v46 2 Sam 7:1-2v47 1 Kin 6:1,14v48-50 Ais 66:1-2v51 Sia 32:9v52 2 Ia 36:16v53 Gu 7:38; Ib 2:2

Sitibeni siloibweibwena

54 Sitibeni 'ina ona gete toloinao sinonona ga sigamwasowala sinabwana, ta siesala'i'ita 'idi gamwasowala manuna. 55 Ta esi Yaluyaluwa Tabuna Sitibeni 'iloemaena, ta galewa 'iduneduneyena ga Yaubada ma ina esaesa tuyayalina be Yesu 'atainaya 'itootoolo, 'i'itedi, 56 ta 'igwae, “Wa'ita, galewa 'i'egegena, ga Tomota Natuna* Yaubada 'atainaya 'itootoolo, ya'itena.”

57 Ta Sitibeni 'ana talauwalao sibwaubwau toitoila, ga tenadi sigibodedi be 'aene Sitibeni 'ina ona geya'abo sinoono, ta maibo'adi sipili, ga sigiyaina, 58 ta 'asega siula apwesena, ga gulewega siloibweibwena. Ta Sitibeni 'ana toe'ewa kabokaboyao 'adi 'oamao sialolodi be 'aene gulewega Sitibeni sida unu. Ta 'adi 'oamao nidi tubuwau 'ana esana Saulo 'i'ita'isidi.

59 Ta tuta nina Sitibeni gulewega siloibwaibwa ta 'isidasida, ga 'igwae, “'Inapwana Yesu, yaluyaluwagu 'u'ewenawa.” 60 Ga 'i'aetulasa, ta 'ibwau, 'igwae, “'Inapwana, 'idi bubuna to'umalina gete geya'abo 'ue'ie'isa 'ediya.” Ga 'ina ona gete mulinaya yawasina 'igumwala.